Miejska Biblioteka Publiczna

Zbrodnie, których dokonywano na Polakach w Związku Sowieckim w dwudziestoleciu międzywojennym i to co działo później w czasie II wojny światowej nie miało precedensu w historii świata. Chodzi o działalność władz sowieckich, III Rzeszę oraz bojówki ukraińskie OUN-UPA. Czwartym wielkim winnym były państwa Zachodu, zwane aliantami, które biernie przyglądały się tej rzezi. To co robił Józef Stalin, Adolf Hitler czy podwładni ukraińskiego zbrodniarza Stepana Bandery budzi grozę. Wszystko jedno jak nazwiemy tę polską martyrologię narodową okresu II Wojny Światowej, Holokaustem czy po po prostu ludobójstwem ze szczególnym okrucieństwem. Nie ma Polki czy Polaka, który by w tym czasie nie utracił kogoś z rodziny. Żyją jeszcze Polacy, którzy przez to piekło przeszli. Oni na starość cierpią. Wspomnieniami własnymi i pobratymców. Mottem tej książki są słowa Józefa Mackiewicza, jednego z większych polskich pisarzy XX wieku: tylko prawda jest ciekawa.

Historia nie jest nauką ścisłą. Jest jedynie mizerną próbą opisania świata, który minął i nigdy nie powróci. Historię zawsze piszą zwycięzcy, kształtują ją panujące systemy polityczne i koloryzują ci, którzy mają w tym określony interes. Żadna próba interpretacji wydarzeń z przeszłości nie jest trafna ani niezależna. Być może nigdy nie poznamy dokładnych szczegółów z życia niektórych ludzi, którzy zapisali się na kartach dziejów cywilizacji.

Bywa jednak, że nowe odkrycia archeologiczne czy archiwalne odsłaniają nam rąbka tajemnicy. Okazuje się wtedy, że nasze opinie o przeszłości, ukształtowane najczęściej w szkole i domu rodzinnym, były fałszywe. Historii nie tworzyli superbohaterowie, ale zwykli ludzie obdarzeni określonymi talentami, lękami i marzeniami.

Pisząc felietony zebrane w tej książce kierowałem się zasadą, że nic co ludzkie nie jest mi obce. W czasie kosmicznym dwa miliony lat istnienia naszego gatunku na tej planecie to zaledwie ułamek sekundy. A w ciągu tych dwóch milionów lat dzieje cywilizacji zajmują jedynie chwilę.

Żyjemy w przekonaniu, że nasze czasy są szczytowym osiągnięciem ludzkości jako gatunku. Tymczasem historia dowodzi, że niemal wszystkie procesy polityczne, społeczne i cywilizacyjne powtarzają się cyklicznie w niezmienionej formie.

Ta powtarzalność wydarzeń dotyczy szczególnie wojen, które niszczą i jednocześnie popychają ludzkość do przodu. I to właśnie wojna jako zjawisko historyczne najczęściej przewija się w moich felietonach przypominając o najbardziej pierwotnym przymiocie naszego gatunku.

Paweł Łepkowski

Michał Łowicz po raz drugi przybliża nam kulisy pracy stołecznych policjantów. Autor jest jednym z nielicznych twórców kryminałów, którzy znają tę dziedzinę od kuchni, przez lata pracował bowiem jako policyjny psycholog tworzący portrety psychologiczne sprawców.

Powieść „Podejrzana” to solidna porcja policyjnej harówki w wykonaniu podkomisarza Krzysztofa Musera znanego w środowisku jako Pomidor. Warszawski półświatek wcale nie jest taki duży, dlatego drogi głównych bohaterów znanych z poprzedniej powieści Zniknieni, znów się krzyżują. Tym razem zachłanność złodzieja wznieca tak bujną intrygę, że sięga ona w najgłębsze zakątki policyjnych archiwów. Czasami o sukcesie w śledztwie decyduje przypadek, ale gdy zbiegów okoliczności jest więcej, mamy do czynienia z przeznaczeniem. Jeżeli walka z nim jest możliwa, to tylko w wykonaniu zdesperowanej kobiety. Wszystko to w scenerii, perfekcyjnie opisanej współczesnej Warszawy.

Piąte wydanie kultowej książki.

Polacy założyli Moskwę? Najwięksi rosyjscy pisarze, artyści, politycy byli Polakami? Te nieznane fakty zebrał i opisał Mariusz Świder. Znawca Rosji i pasjonat historii.

Wyliczył w niej znanych Rosjan i pokazał ich polskie korzenie. Któż z nasz wie o tym, że wielki rosyjski pisarz Gogoł, to tak naprawdę polski szlachcic o nazwisku Chochoł? Jeszcze zabawniej robi się, gdy czytam, że faworyt carycy Katarzyny II Potiomkin (ten od potiomkinowskich wiosek) tak naprawdę nazywał się Potępski i nawet sam uważał się za Polaka.

Świder idzie dalej. Przypomina kroniki Nestora, które dla Rosjan są tym czy dla Polaków księga Gala Anonima. On wprost napisał, że plemię Wiatyczów, które założyło Moskwę było… z rodu Lachów. Czyli, że Moskwy, której tak się boimy i z którą walczymy, założyliśmy sami. To oczywiście prowokacyjne uproszczenie. Pokazuje jednak, że Polaków i Rosjan mimo, że dużo dzieli, to też bardzo dużo łączy.

Nowe wydanie liczy 234 stron.

„My jesteśmy tajne służby. Służby specjalne to jest np. Zakład Oczyszczania Miasta” – powiedział mi kiedyś jeden z oficerów wywiadu. W Polsce przyjęło się jednak nazywać tajne służby, specjalnymi. Jakby ich nie nazywać jest to temat budzący ogromne emocje, bardzo rzadko rzetelnie w mediach opisywany.

Książka „Służby specjalne” ma w założeniu przybliżyć czytelnikom tą trudną materię. To zbiór esejów i artykułów dotyczących problematyki z dziedziny służb specjalnych. Niektóre z nich wcześniej były publikowane w prasie, ale wszystkie dla potrzeb obecnego wydania zostały przejrzany i poprawione. Zwykle teksty publikowane są ze skrótami, w tej książce mamy możliwość przeczytania pełnych autorskich wersji.

Granice i zakres działalności służb w demokracjach są dziś jednym z ważniejszych tematów debaty publicznej. Rosnące możliwości technicznego szpiegowania obywateli wymagają precyzyjnego zapisania uprawnień tychże służb. Z drugiej strony rosnące zagrożenia terroryzmem wymagają od służb kreatywności i elastyczności w działaniu. Znalezienie złotego środka, który pozwoli służbom wykonywać swoje obowiązki, a jednocześnie nie doprowadzi do powstania wszechpotężnego państwa, które wszystko wie o obywatelu i może go usadzić, gdyby okazał się nieposłuszny, jest dziś więcej niż konieczne. To jest możliwe tylko wtedy gdy obywatel wie co mogą służby specjalne, jaki mają zakres praw i obowiązków, a także możliwości technicznych. Z drugiej strony mamy do czynienia z niechęcią służb do ujawniania metod i zakresu pozyskiwania informacji. Właśnie dlatego opisywanie działań służb ma takie znaczenie: tylko będąc dobrze poinformowani możemy świadomie recenzować ich działalność.

W tej książce możemy zaznajomić się z tajnymi operacji najlepszych wywiadów, a także z problematyką kontroli nad służbami specjalnymi.

Życzę przyjemnej lektury.

Jan Piński